6.The Cattle

  1. Gettooje woodanii Alla On Taguɗo kammuuli ɗin e leydi ndin,O Waɗi niɓe ɗen e annoora on.Refti ɓen yedduɓe Joomi maɓɓe on hobe firlito gaa Mum
  2. Ko Kanko woni Taguɗo on immorde e loopal, refti O Ñaawi [gooto kala] lajal, e lajal innaangal ka Makko, refti onon hiɗon sikkitoo
  3. Ko Kano kadi woni Alla ka kammuuli e ka leydi. Hino Anndi gunndoo mon e Feññinannde mon, himo Anndi kadi ko faggitotoɗon
  4. Aaya arataa e maɓɓe immorde e Aayeeje Joomi maɓɓe, si wanaa ɓe ɗuurnoto gaay e majje
  5. Gomɗii ɓe fennii goonga kan nde ka ari e maɓɓe. Arma ara e maɓɓe kumpite ɗe ɓe laatinoo hiɓe jalkita
  6. E ɓe yi'aali ɗuuɗii ko Men Halkunoo ado maɓɓe, immorde e gire? Men Newinanno ɓe ka leydi ko Men Newinanaano on ; Men Nuliri kammu ngun e maɓɓe yuppagol, Men Waɗi canɗi ɗin no ila senngo ley maɓɓe. Men Halkiri ɓe junuubi maɓɓe ɗin ; Men sinci ɓaawo maɓɓe gire goo
  7. Sinno Men Jippinno e dow maaɗa Deftere e nder ɗeri, ɓe meemiri nde juuɗe maɓɓe ɗen, yedduɓe ɓen wi'ayno : "Ɗum wonaali si wanaa mbilehu ɓanngu ngu
  8. Ɓe wi'i : "Ko hanno Malaa'ikaajo jippinee e makko?" Sinno Men Jippinno Malaa'ikaajo, fiyaaku on gasayno ; hooti ɓe nennantaake
  9. Sinno Men Waɗuno mo Malaa'ikaajo, Men Waɗayno mo gorko, Men Jillindirayno ɓe kadi kon ko ɓe jillindirta
  10. Gomɗii Nulaaɓe goo jalkitanooma ado maaɗa, jippii e ɓen jalkituɓe ko ɓe laatinoo hiɓe jalkita
  11. Maaku : "Yehee ka leydi refti ndaaron ko honno battane fennooɓe ɓen laatornoo
  12. Maaku : "Ko hommbe woodani ko woni ko ka kammuuli e ka leydi?" Maaku : "Ko Alla!" O Waɗɗinii e Hoore-Makko yurmeende. Pellet, O Mooɓindiroyay on Ñalnde Darngal : nde sikke alaa e mu'un. Ɓen hayruɓe=pertinbe pittaali mu'un, kamɓe ɓe gomɗintaa
  13. Ko Kanko woodani ko deeƴi nder jemma e ñalorma. Ko Kanko woni Nanoowo, Annduɗo
  14. Maaku : "E ko ko woori Alla mi jogitotoo giɗo? Taguɗo Kammuulu ɗin e leydi ndin, Kanko himo Ñammina O ñammintaake". Maaku : "Min, Mi yamiraama nde mi wonata arano jebbiliiɗo". Wata a jeye dey e sirkooɓe ɓen
  15. Maaku : "Min miɗo huli si mi yeddii Joomi am, lepte Ñalaande Mawnde
  16. On mo lepte ɗen woɗɗinaa e mun nden Ñalnde, haray gomɗii [Alla] Yurmaama mo, ko ɗum woni malal ɓanngu ngal
  17. Si Alla Meminii ma lorra, huncoowo ka alaa si wanaa Kanko. Si o Meminii ma kadi moƴƴere, Kanko e dow kala huunde ko O Hattanɗo
  18. Ko Kanko woni Fooluɗo e hoore jeyaaɓe Makko ɓen ; ko Kanko woni Ñeeño, Humpitiiɗo. @Corrected
  19. Maaku : "Ko honɗum e huunde ɓuri mawnude seedee?" Maaku : "Ko Alla, Ko O Seediiɗo hakkunde am e mo'on ; ndee Qur'aanaare Wahayinaama e am, fii yo mi rentinir on nde, e kala mo nde hewti". E onon on seedoto wonnde no wonndi e reweteeɗi goo? Maaku : "Min mi seedotaako". Maaku : "Anndee pellet, Kanko ko O Reweteeɗo Bajjo". Min ko mi danndiiɗo kon ko kafidoton e makko
  20. Ɓen ɓen Men Okki Deftere nden, hiɓe anndiri (Nulaaɗo) on no ɓe anndiri ɓiɗɓe maɓɓe ɓen. Ɓen hayruɓe pittaali mun ɗin, kamɓe ɓe gomɗinta
  21. Alaa ɓurɗo tooñude haa hewta on fefindiiɗo fenaande e hoore Alla, maa o fenni Aayeeje Makko ɗen. Si ko woni, tooñooɓe ɓen maletaake
  22. Ñalnde Men Moɓindirta ɓe denndaangal, refti Men Wi'ana ɓen sirkuɓe : "Honto kafidiiɓe mon ɓen ɓe aaƴotonoɗon
  23. Refti jaabawol maɓɓe ngol laataaki si wanaa nde ɓe wi'i : "Men woondirii Alla Joomi amen! Men laatanooki sirkooɓe
  24. Ndaarii no ɓe feniri e pittaali maɓɓe. Ko ɓe fefindotonoo kon majjirii ɓe
  25. Hino e maɓɓe on heɗitotooɗo ma, Men Waɗii ka ɓerɗe maɓɓe kiɓɓale fii wata ɓe faamu [Qur'aanaare] nden, e ka noppi maɓɓe teddeendi. Hay si ɓe yi'ii kala Aaya, ɓe gomɗinta Mo. Haa si ɓe arii e maa, hiɓe wennjida e maaɗa, yedduɓe ɓen wi'a : "Ɗum ɗoo wonaali si wanaa tinndi adinooɓe
  26. Kamɓe hiɓe haɗa [yimɓe ɓen] gaay e maako, hiɓe haɗitoo kadi e makko. Ɓe alaa e halkude si wanaa pittaali maɓɓe ɗin, kono ɓe so'aa anndude
  27. Sinno a tinu tuma nde ɓe darnanoo ka hoore Yiite, ɓe wi'a : "Ee haaniinande men ruttetee, hara men fennataa Aayeeje Joomi amen ɗen, Men jeyee e gomɗimɓe ɓen
  28. Si ko woni, feeñanii ɓe kon ko ɓe suuɗaynoo ko adii. Sinno ɓe ruttita [aduna], ɓe artay e kon ko ɓe haɗanoo e mun, pellet, kamɓe ko ɓe fenooɓe
  29. Ɓe wi'i : "Ɗum wonaali si wanaa nguurdam amen aduna, men wonaali immintinoyteeɓe
  30. Sinno a tinu tuma nde ɓe darnaa yeeso Joomi amɓɓe. O Daala : "Ɗum laataaki goonga?" Ɓe wi'a : "Ko non woniri! Men woondirii Joomi amen!". O Daala : "Awa meeɗee non lepte ɗen sabu kon ko yeddiraynoɗon
  31. Gomɗii hayrii ɓen fennuɓe hawroygol e Alla. Haa si Darngal ngal arii ɓe e juhal, ɓe wi'a : "Ee nimse amen e kon ko men welsindinoo e ɗam [nguurdam aduna]", hara hiɓe ronndorii bakkatuuji maɓɓe ɗin ka ɓabbe maɓɓe. Faamee bonii ko ɓe ronndoytoo
  32. Nguurdam aduna wonaali si wanaa fijindaaru e mbeleeɗe. Ko galle laakara ɗen ɓuri moƴƴannde ɓen gomɗuɓe. E on haqqiltaa
  33. Gomɗii Meɗen Anndi wonnde ko ɓe wowlata kon no sunine. Pellet, kamɓe ɓe alaa ma e fennude, kono tooñooɓe ɓen ko Aayeeje Alla ɗen woni yeddude
  34. Gomɗii Nulaaɓe fennanooma ado maaɗa, ɓe muññii e kon ko ɓe fannaa, ɓe lorraa, haa ballal Amen ngal ari e maɓɓe. Alaa waɗtitoowo Konnguɗi Alla ɗin. Gomɗii arii e maaɗa kumpite Nulaaɓe ɓen
  35. Si tawii ɗuurnagol maɓɓe ngol saɗtii e maa, si a haɗtanii nde ɗaɓɓataa yolnde ka nder leydi, maa ɓaargal ka kammu addanaaɓe Aaya, [haray waɗu ɗum]. Si Alla Muuyuno, O Mooɓayno ɓe e hoore peewal. Wata a jeye [ko saɗti woo] e majjuɓe ɓen
  36. Anndu ko noototoo, ko ɓen nanooɓe. Maayɓe ɓen, Alla Immintinoyay ɓe ; refti ko ka Makko ɓe ruttetee
  37. Ɓe wi'i : "Ko hanno Aaya Jippinee e makko?" Maaku : "Alla ko Haɗatanɗo nde O Jippinta Aaya. Kono ɗuuɗuɓe e maɓɓe anndaa
  38. Alaa e ruɓoowel ka leydi, wanaa wiirayndu wiirira gabiti=bibje mun ɗiɗi, si wanaa ko mofte yeruuje mo'on. Men Accaali huunde ka Deftere. Refti ko ka Joomi maɓɓe ɓe mooɓoytee=rentite
  39. Ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɗen ko faaɗuɓe mumɓe e nder majjere. On mo Alla Muuyi majjinnde O Majjinay mo, on Mo O Muuyi O Waɗay mo e laawol focciingol
  40. Maaku : "Yeetee lam : si lepte Alla ɗen arii on maa Darngal ngal arii on, e ko ko woori Alla noddoton, si on laatike goonguɓe
  41. Si ko woni, ko Kanko noddoton, O Hunca kon ko noddirton Mo e mun, si O Muuyii, yejjiton ko sirkoton
  42. Gomɗii Men Nulii e mofte ado maa, Men Nanngiri ɓe saɗteendde e lorra -belajo'o, ɓe yankinoto
  43. Ko hanno nde saɗteende Amen nden arnoo ɓe, ɓe yankinoo ? Kono ɓerɗe maɓɓe ɗen yoorii, seytaane kadi cuɗinanii ɓe kon ko gollaynoo
  44. Nde ɓe yejjitunoo kon ko ɓe waajoraa, Men udditanno ɓe dame kala huunde ; haa nde ɓe weltori kon ko ɓe okkaa, Men Nanngiri ɓe juhal, e jaka ko ɓe taƴiiɓe
  45. Asko yimɓe tooñooɓe ɓen taƴaa. Yettoore nden woodanii Alla, Jeyɗo Winndere nden
  46. Maaku : "Yeetee lam! Si Alla nanngi nanɗe mon ɗen e giiɗe mon ɗen, O notii e ɓerɗe mon ɗen, ko hommbo e reweteeɓe ko woori Alla artiranta on ɗum? Ndaarii ko honno Men firlisirta Aayeeje ɗen! Refti hiɓe ɗuurnoo
  47. Maaku : "Yeetee lam! Si lepte Alla ɗen ardirii on e juhal maa e kene, enee, hara halkete si wanaa ɓen tooñooɓe
  48. Men Nuliraali Nulaaɓe ɓen si wanaa wewlinooɓe e rentinooɓe : ɓen gomɗimɓe ɓe moƴƴini, kulol alanaa ɓen wanaa kamɓe sunoytoo
  49. Ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɗen, lepte ɗen memirayɓe kon ko ɓe faasoqintonoo
  50. Maaku : "Mi wi'ataa on miɗo mari ngaluuji Alla ɗin, mi anndaa kadi ko wirnii, mi wi'ataa on kadi ko mi malaa'ikaajo. Min mi jokkaa si wanaa kon ko wahayinaa e am". Maaku : "Hara bumɗo e yi'oowo fotay? E on miijitotaako
  51. Rentinir ndee [Al Qur'aanaare], ɓen hulooɓe nde ɓe mooɓindiroytee ka Joomi maɓɓe, hara alanaa ɓe ko woori Mo giɗo wanaa tefoowo, belajo'o, ɓe hulay
  52. Wata a raɗo ɓen noddayɓe Joomi maɓɓe bimmbi e kiikiiɗe, hiɓe ɗaɓɓa Yeeso Makko ngon. Huunde e ñaawoore maɓɓe fawaaki ma, wanaa kadi huunde e ñaawoore maa woni ko fawii ɓe sakko raɗoɗaa ɓe, jeyeɗaa e tooñooɓe ɓen
  53. Ko wano non Men Jerribornoo yoga maɓɓe yoga, fii yo ɓe wi'u : "E ko ɓee ɗoo Alla Neemini e dow mu'un hakkunde amen?" E Alla wonaali ɓurɗo Anndude yettooɓe [Mo] ɓen
  54. Si arii e maa ɓen gomɗinayɓe Aayeeje Amen ɗen, maaku : "Yo kisal wonu e mo'on! Joomi mon Waɗɗinii e Makko yurmeende nden : wonnde kala golluɗo e mo'on bone hara ko e majjere, refti o tuubi ɓaawo ɗum o moƴƴini, haray ko O Haforoowo, Hinnotooɗo
  55. Ko wano non Men Fensitirta Aayeeje ɗen, fii no laawol bomɓe ɓen feeñira
  56. Maaku : "Min mi haɗaama nde mi rewata ɓen ɓe noddoton gaanin Alla". Maaku : "Mi jokkataa beleeɗe mon ɗen : gomɗii haray mi majjii, haray kadi mi wonaali e feewuɓe ɓen
  57. Maaku : "Min miɗo e ɓanngannduyee immorde ka Joomi am, on fennii ɗum. Mi alaa ko hawjanton kon. Ñaawoore nden ko Alla woodani : Himo Fillo goonga, ko Kanko ɓuri moƴƴude e fensitooɓe ɓen
  58. Maaku : "Sinno miɗo joginoo kon ko hawjiraynoɗon, fiyaaku on gasayno hakkunde am e mo'on". Ko Alla ɓuri Anndude tooñooɓe ɓen
  59. Ko ka Makko woni cottirɗe ko wirnii, anndaa ɗum si wanaa Kanko. Himo Anndi ko woni ka njorndi e ka maayo. Kaakol yanataa si wanaa hara himo Anndi fii maggol, wanaa abbere ka niɓe leydi, wanaa keccol wanaa yoorungol, si wanaa no e deftere ɓanngunde
  60. Ko Kanko woni ƴettitoowo on jemma, himo Anndi ko faggitiɗon ñalorma. Refti O Immintina on ontuma fii timmine lajal innaangal. Refti ko ka Makko woni ruttorde mon, refti O Yeetitoo on kon ko gollaynoɗon
  61. Ko Kanko woni Fooluɗo e dow jeyaaɓe Makko ɓen. Himo Nula e mo'on reenooɓe, haa si maayde nden arii goɗɗo e mo'on, nulaaɓe Amen ɓen ƴettita mo, kamɓe ɓe welsindotaako. @Corrected
  62. Refti ɓe rutte ka Alla, giɗo maɓɓe goonga on. Faamee ko Kanko tun ñaawoore nden woodani, ko Kanko ɓuri yaawude ñaawooɓe
  63. Maaku : "Ko hommbo daɗndata on niɓe njorndi e maayo?" Hiɗon noddira Mo yankinaare e gunndoo : "Si o daɗndii men e ɗum ɗoo, ma men jeye e yettooɓe ɓen
  64. Maaku : "Ko Alla Daɗndata on e ɗum, e kala ngoƴo. Refti onon hiɗon sirka
  65. Maaku : "Ko O Hattanɗo nulugol lepte e dow mo'on, maa ɗe iwra ley koyde mon, maa O Jillindira on dente-dente, O Meeɗina yoga e mo'on lepte yoga". Ndaaru no Men Firlisirta Aayeeje ɗen, belajo'o, ɓe faamay
  66. Yimɓe maa ɓen fennii ndee [Al Qur'aanaare], ko kayre le woni goonga kan. Maaku : "Mi wonaali e dow mon fawtiiɗo
  67. Kala kumpital no mari ñiiɓirde. Arma anndon
  68. Si a yi'ii ɓen jumpayɓe e Aayeeje Amen ɗen, ɗuurno ɓe haa ɓe jumpa e yeewtere goo. Si seytaane yejjintinii ma, wata a jooɗodu ɓaawo annditugol ngol, e yimɓe tooñooɓe ɓen
  69. Fawaaki ɓen gomɗuɓe, hay huunde e ñaawoore ɓeya nden. Si ko woni, ko waaju, belajo'o, ɓe hulay [Alla]
  70. Terto ɓen jogitoriiɓe diina mun kan fijindaaru e mbeleeɗe, nguurndam aduna ɗam hodi ɓe. Waajor ndee (Qur'aanaare) nde wonkii tigintee ko ki faggitori. Alanaa ki gaanin Alla giɗo wanaa tefoowo ; hay si ko sottorii kala sottorgal, ki ƴettantaake ɗum. Ko ɓen woni tigintiniraaɓe kon ko ɓe faggitii. Hino woodani ɓe njaram wulɗam e lepte muusuɗe sabu kon ko ɓe yeddaynoo
  71. Maaku : "E men nodday gaanin Alla kon ko nafataa men kadi lorrataa men? Men ruttitee e gaɗa-teppe amen ɓaawo nde Alla fewni men, wano on mo seytaane fijiri ka leydi himo weemi, himo mari wonndiiɓe ɓe no nodda mo e peewal : "Aru e amen"? Maaku : "Pellet, peewal Alla ngal, ko ngal woni peewal. Men yamiraama jebbilanagol Jom-Winndere nden
  72. e wonnde ñiiɓnee julde nden hulon Mo. Ko Kanko woni on Mo mooɓoyteɗon ka Mun
  73. Ko Kanko woni On tagirɗo kammuuli ɗin e leydi ndin goonga. Ñalnde O Daaloyta : "laato!", ɗum laatoo, Daalol Makko ngol ko goonga. Ko Kanko [tun] laamu woodani Ñalnde wuttoytee ka alaadu. Annduɗo ko wirnii e ko feeñi. Ko Kanko woni Ñeeñuɗo, Humpitiiɗo
  74. [Janto] tuma nde Ibraa hiima maakannoo ben makko Aazara: "Ea jogitoto sanamuuji reweteeɗi?" Pellet, min miɗo yi'e an e yimɓe maa ɓen,e nder majjere ɓanngunde
  75. Ko wano non Men holliri Ibraahiima laamuuji kammuuli ɗin e leydi ndin, e fii yo o jeye e yananaaɓe ɓen
  76. Nde jemma on niɓɓitunoo e makko, o tini hoodere, o maaki : "Ndee ɗoo ko joomi am!" Ɓaawo nde mutii, o maaki : "Mi yiɗaa mutooɓe ɓen
  77. Nde o tini lewru ndun no jalbi, o maaki : "Nduu ɗoo ko joomi am!" Ɓaawo ndu mutii, o maaki : "Si Joomi am fewnaali lam, ma mi jeye e yimɓe majjuɓe ɓen
  78. Nde o tinunoo naange ngen no jalbi, o maaki : "Ngee ɗoo ko joomi am! Ko ngee ɗoo ɓuri mawnude" Ɓaawo nge mutii, o maaki : "Ko onon yo yimɓe am, min ko mi daɗndiiɗo e kon ko sirkoton
  79. Min dey mi fewtinirii yeeso am ngon e On Taguɗo kammuuli ɗin e leydi ndin ; ooñiiɗo=haniifiyanke, min mi jeyaaka e sirkooɓe ɓen
  80. Yimɓe makko ɓen wennji mo ; o maaki : "E on wennjay lam fii Alla, gomɗii le O fewnii lam? Mi hulataa kon ko kafidoton e Makko, si wanaa nde Joomi am Muuyi huunde. Joomi am yaajanii kala huunde anndal. E on waajitotaako
  81. Ko honno mi hulirta kon ko kafiduɗon on hulaali onon le on kafidii Alla e huunde nde O Jippinanaali on hujja? Ko honnde e feddeeji ɗin ɗiɗi ɓuri hanndude e deeƴere? Si on laatike annduɓe
  82. Ɓen gomɗimɓe ɓe jillaali gomɗinal maɓɓe ngal e tooñe, ɓen ɗon no woodani ɓe hoolaare, ɓen ko feewuɓe
  83. Ɗun ko hujja Amen mo Men Okki Ibraahiima e dow yimɓe Makko ɓen. Meɗen Ɓamtana darjaaji on mo Men Muuyi. Pellet, Joomi maaɗa ko Ñeeño, Annduɗo
  84. Men Okki mo Ishaaqa e Yaaquuba Men fewni ɓe kala. E Nuuhu Men Fewni mo ko adii, hino jeyaa e jurriiyaaji makko, Daawuuda e Sulaymaana e Ayyuuba e Yuusufa e Muusaa e Haaruuna. Ko wano nii Men yoɓirta moƴƴinooɓe ɓen
  85. E Zakariyaa e Yahyaa e Iisaa e Ilyaasa, kala maɓɓe ko jeyaaɓe e moƴƴuɓe
  86. E Ismaa'iila e Alyasa'a e Luutu, kala maɓɓe Men Ɓurnii e Winndere nden
  87. E baabiraaɓe maɓɓe ɓen e Jurriiyaaji maɓɓe ɗin e musiɗɓe maɓɓe ɓen, Men Suɓii ɓe, Men Fewni ɓe e laawol focciingol
  88. Ɗum ko peewal Alla, himo Fewnira ngal on Mo O Muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen. Sinno ɓe sirkuno, poɓayno=yirbatna gaay e maɓɓe kon ko ɓe gollaaynoo
  89. Ko ɓen woni ɓe Men Okki Deftere nden e Ñeñƴal ngal e Annabaaku ngun. Si ɓee yeddii ɗin, gomɗii Men Fawii ɗi yimɓe, ɓe laataaki yeddooɓe ɗi
  90. Ko ɓen woni ɓe Alla Fewni : ko peewal maɓɓe ngal ñemtintaa. Maaku : "Mi lamndotaako e ɗum njoɓdi". Nde wonaali si wanaa waaju Winndere nden
  91. Ɓe mawniniraali Alla no O haani mawninireede non tuma ɓe wi'unoo : "Alla Jippinaali e neɗɗanke hau e huunde". Maaku : "Ko hommno jippini Deftere nde Muusaa addi nden, ko nde annoora e peewal wonannde yimɓe ɓen? Hiɗon waɗa nde ɗeri, feññinon goɗɗum e majji, suuɗon ko heewi.Anndinaɗon ko onon anndaano onon, wanaa baabiraaɓe mo'on. Maaku : "Ko Alla". Refti accaaɓe e jumpougol maɓɓe hiɓe fija
  92. Ndee ɗoo ko Deftere nde Men Jippini : barkinaande, goonginnde ko woni yeesi mayre, e fii yo a waajor nde yimɓe Makko ɓen e ɓen wonɓe takko ɗon. Ɓen gomɗimɓe laakara, hino gomɗini nden, kamɓe hiɓe reenoo e julde maɓɓe nden
  93. Alaa ɓurɗo tooñude haa foti wa on fefindiiɗo e Alla fenaande maa o wi'i : "Wahayinaama e am", hara hay huunde wahayinaaka e makko. E on wi'uɗo : "Mi jippinay sugu kon ko Alla Jippini". Sinno a tinuno nde tooñooɓe ɓen woni e paɗɗe maayde, hara Malaa'ikaaɓe ɓen hino fonti juuɗe maɓe ɗen (no wi'a): "Yaltinee pittaali mon ɗin. Hannde on yoɓete lepte hoynooje sabu kon ko haalaynoɗon e hoore Alla ko wanaa goonga, laatiɗon gaay e Aayeeje Makko ɗen hiɗon mawnintinoo
  94. Gomɗii on ardirii Men telɗugol, wano Men Tagirnoo on arannde laawol, on accii kon ko Men Jeynunoo on ɓaawo mon. Men Yiidaali e mon tefooɓe mon ɓen ɓe aaƴinoɗon wonnde kamɓe e mooɗon ko ɓe kafiduɓe. Gomɗii taƴondiral waɗii hakkunde mo'on : majjirii on kon ko laatinoɗon hiɗon aaƴoo
  95. Pellet, ko Alla woni feccuɗo abbere e kundin : himo yaltina ko wuuri e immorde e ko maayi, ko O yaltinoowo ka maayi immorde e ko wuuri. O mo'on ko Alla. Ko honno wonaɗon fefindoreede
  96. Feccuɗo subakaaji ɗin, O waɗi jemma on deeƴirde, naange ngen e lewru ndun limirɗi. Ɗum ko hoddiroore On Fooluɗo, Annduɗo
  97. Ko Kanko woni waɗanɗo on koode ɗen fii yo on fewnitorɗe ka niɓe njorndi e ka maayo. Gomɗii Men fensitii Aayeeje ɗen wonannde yimɓe annduɓe
  98. Ko Kanko woni fuɗɗuɗo on immorde e wonkii wooti, ko ñiiɓirde e marorde. Gomɗii Men fensitii Aayeeje ɗen wonannde yimɓe faamooɓe
  99. Ko Kanko woni On Jippin jippinɗo ndiyam immorde ka kammu, Men yaltini e majjam puɗi kala huunde, Men yaltini e majjam e ɗin (puɗi) keccum, Meɗen yaltina e mun gabbe fawondirɗe ; e ka tamrooje immorde e piindi majje on dukke baɗtiiɗe, e gese immorde e inabuuje e nebbanteeje e rummaanaaje, nannduɗe e ɗe nanndaa. Ndaaree dimɗe mun ɗen si ɗe rimii e ɓenndugol mun. Pellet, no e ɗum ɗon mooɗon, Aayeeje wonannde yimɓe gomɗinooɓe
  100. Ɓe waɗanii Alla jinnaaji kafidiiɗi, tawi le O tagii ɓe. Ɓe waɗani Mo ɓiɗɓe worɓe e rewɓe ko aldaa e ganndal! Senayee woodanii Mo, O Woɗɗike gaay e ko ɓe sifotoo kon
  101. Fuɗɗuɗo kammuuli ɗin e leydi ndin. Ko honno woodiranta Mo ɓiɗɗo O maraa ɓeyngu?! O tagii kala huunde, Kanko ko O Annduɗo kala huunde
  102. On mon ko Alla, Joomi mon! Reweteeɗo alaa (e goonga) si wanaa Kanko, Taguɗo kala huunde. Rewee Mo. Kanko e dow kala huunde ko O fawtiiɗo
  103. Giiɗe ɗen huɓindotaako Mo, Kanko himo Huɓindoo giiɗe ɗen. Ko Kanko woni Newiiɗo, Humpitiiɗo
  104. Gomɗii hujjaaji arii e mon immorde ka Joomi mon : kala jaɓuɗo yi'ude ko hoore-makko [o yi'ani], kala kadi huminkiniiɗo ko hoore-makko [o huminanii]. Mi wonaali e dow mooɗon reenoowo
  105. Ko wano non Men Firlisirta Aayeeje ɗen, e fii no ɓe wi'ira : "A janngu", e fii yo Men Feññinan ɗum yimɓe anndooɓe
  106. Jokku ko Wahyinaa kon e maa immorde ka Joomi maa. Alaa reweteeɗo (e goonga) si wanaa Kanko. Ɗuurno gaay e sirkooɓe ɓen
  107. Sinno Alla Muuyuno, ɓe sirkataano! Men Waɗaali ma e dow maɓɓe reewnoowo ; a wonaali kadi e dow maɓɓe fawtiiɗo
  108. Wata on on yennu ɓen rewooɓe gaani Alla, sakko ɓe yennira Alla yottagol ko aldaa e ganndal. Ko wano nii Men Cuɗirani kala mofte, golle maɓɓe, refti ko ka Joomi maɓɓe woni ruttorde maɓɓe ; O Humpita ɓe kon ko ɓe laatinoo hiɓe golla
  109. Ɓe woodndirii Alla hattirde woondoore maɓɓe : si Aaya arii e maɓɓe, maa ɓe gomɗin mo. Maaku : "Anndee Aayeeje ɗen ko ka Alla woni". E ko so'ini on wonnde si ɗe arii, ɓe gomɗintaa
  110. Men Waylitiray ɓerɗe maɓɓe e giiɗe maɓɓe, wano ɓe gomɗiniraali ɗe ka arannde laawol ; Men Acca ɓe e bewre maɓɓe hiɓe weema
  111. Sinno Men Jippinno e maɓɓe Malaa'ika, maayɓe ɓen yeewtidi e maɓɓe, Men Mooɓi e maɓɓe kala huunde yeeso maɓɓe ; ɓe laatotanooko gomɗimɓe si wanaa nde Alla Muuyi. Kono ko ɗuuɗi e maɓɓe hino majjaa
  112. Ko woni nii Men Waɗirani kala Annabaajo gaño : seytaaneeji yimɓe e jinna ; yoga maɓɓe no wahyina e yoga, cuɗaari konngol hodo. Sinno Joomi maa Muuyuno, ɓe waɗataani ɗum, tertodu ɓe e ko ɓe fefindotoo
  113. E fii yo heɗito ɗum, ɓerɗe ɓen ɓe gomɗinaa laakara, e fii yo ɓe wele ɗum, e fii yo ɓe fefindo huunde nde ɓe fefindotoo
  114. E ko ko woori Alla mi ɗaɓɓata ñaawoowo, ko Kanko woni Jippinɗo e mo'on ndee Deftere fensitaande? Ɓen ɓe Men Okki Defte ɓen, hiɓe anndi wonnde ko nde Jippinaande immorde ka Joomi maaɗa goonga. Wata a jeye e sikkitiiɓe ɓen
  115. Konngol Joomi maaɗa ngol timmirii goonga e nunɗal. Alaa wattitoowo konnguɗi Makko ɗin. Ko Kanko woni Nanoowo, Annduɗo
  116. Si a ɗoftike ko ɓuri ɗuuɗude e wonɓe ka leydi ɓen, ɓe majjinte e laawol Alla ngol : ɓe wonaalli hiɓe jokka si wanaa sikke, ɓe wonaali si wanaa hottotooɓe
  117. Pellet, ko Joomi maa ɓuri Anndude on majjuɗo laawol Makko ngol, ko Kanko kadi ɓuri Anndude feewuɓe ɓen
  118. Ñaamee kon ko Innde Alla jantaa e mun si on laatike gomɗimɓe Aayeeje Makko ɗen
  119. E ko haɗata on nde on ñaamataa kon ko Innde Alla jantaa e mun? Gomɗii O Fensitanii on kon ko O Harmini e mon, si wanaa kon ko ɓittorɗon e mun. Pellet, ko ɗuuɗi [e sirkooɓe ɓen] hino majjira mbeleeɗe mu'un ko alaa e ganndal. Pellet, ko Joomi ɓuri Anndude jaggitooɓe ɓen
  120. Tertee ko feeñi e bakkaatu e ko wirnii e mun. Pellet, ɓen faggitotooɓe bakkaatu, ɓe yoɓoyte kon ko laatinoo hiɓe fefindoo
  121. Wata on ñaamu kon ko Innde Alla jantaaka e mun, pellet, (salagol) ɗum ko faasiqiyaagal. E pellet, seytaaneeji ɗin no sowonsina e weldiiɓe maɓɓe ɓen no ɓe wennjira on. Si on ɗoftike ɓe, haray pellet, ko on sirkuɓe
  122. E ko on laatinooɗo maayɗo, Wuurniti mo, Men wuurniti mbo Waɗani mo annoora himo yaara on hakkunde yimɓe ɓen, wa'ata wa on wonɗon e niɓe mo wanaa yaltoowo ton? Ko wano non heeferɓe ɓen cuɗiranaa kon ko ɓe gollaynoo
  123. Ko wano non Men Waɗiri e kala hoɗo, mawɓe bonɓe, fii no ɓe fewjira e mayre. Ɓe alaa e fewjude si wanaa e ko'e maɓɓe, kono ɓe so'aa anndude
  124. Si Aaya arii e maɓɓe ɓe wi'a : "Men gomɗintaa haa men okkee sugu ko Nulaaɓe Alla ɓen okkaa kon". Ko Alla ɓuri Anndude ka O Waɗata Nulal Makko ngal. Aray ka koyeera e lepte tiiɗuɗe heɓa ɓen bonɓe, sabu kon ko ɓe fewjanynoo
  125. Kala mo Alla Faandii fewnude, O Yaññanay=yaajnat ɓernde makko nden Lislaamu. Kala kadi mo O Faandii Majjinnde, O Waɗay ɓernde makko nden faaɗunde ɓittunde ; hara himo wa'i wa ŋabboowo yaha ka kammu. Ko wano non Alla Waɗirta lepte ɗen e ɓen ɓe gomɗintaa
  126. Ko ɗum ɗoo woni laawol Joomi maaɗa ngol feewungol. Gomɗii Men Fensitii Aayeeje ɗen woannde yimɓe waajitotooɓe
  127. Hino woodanibe galle kisal ka Joomi maɓɓe. Ko Kanko woni Giɗo maɓɓe sabu kon ko ɓe gollaynoo
  128. Ñalnde O Mooɓitoyta ɓe denndaangal : "Ko onon yo onon yo dental jinna, gomɗii on ɗuɗɗinorii (majjingol) yimɓe ɓen". Yiɗɓe maɓɓe ɓen ka yimɓe wi'a : "Joomi amen, yoga amen dakmitorii yoga, men yottike ngal caatal=lajal amen ngal saatinanɗaa men". O Daala : "Ko Yiite ngen woni werde mon, ko on luttooɓe ton, si wanaa kon ko Alla Muuyi". Pellet, Joomi maaɗa ko Ñeeñuɗo, Annduɗo
  129. Ko wano non Men Wurtirta yoga e tooñooɓe ɓen e hoore yoga ; sabu kon ko ɓe faggitotonoo
  130. Ko onon yo dental jinna e yimɓe, e araali e mo'on Nulaaɓe jeyaaɓe e mo'on, ɓe no fillanoo on Aayeeje Am ɗen, ɓe rentina on hawrugol ndee ɗoo Ñalaande mon? Ɓe wi'a : "Men seedike e hoore pittaali amen". Nguurndam aduna ɗam hodi ɓe ; ɓe seeditii e hoore pittaali maɓɓe ɗin wonnde ɓe laatino heeferɓe
  131. Ɗum ko tawde Joomi maa wonaali halkoowo ca'e sabu tooñe, hara yimɓe majje ko welsindiiɓe
  132. Hino woodani kala en darjaaji kon ko ɓe golli. Joomi maa wonaali Welsindiiɗo e kon ko ɓe gollata
  133. Ko Joomi ma woni Galo Jom-Yurmeende. Si O Muuyii O Naɓay on, O Lontina ɓaawo mo'on ko O Muuyi ; wano O Fuɗɗornoo on immorde e ɓiɗɓe yimɓe goo
  134. Pellet, ko fodaɗon kon ko aray ɗum. On wonaali ronkinooɓe [Men]
  135. Maaku: "Ko onon yo yimɓe, gollee e nokku mo'on, min ko mi golloowo. On anndoyay ko hommbo (e men) laatantoo ɗum battane galle ɗen". pellet,O malnatah tooñooɓe ɓen
  136. Ɓe waɗanii Alla geɓal e ko O Tagi kon immorde e gese e neemoraaɗi, ɓe wi'i : "Ɗum ɗoo ko Alla -e aaƴagol maɓɓe!- Ɗum ɗoo ko kafidiiɗi amen ɗin". Ko wanani kon kafidiiɗi maɓɓe ɗin hewtataa Alla, kono ko wonani kon Alla hewtay kadidiiɗi maɓɓe ɗin. Ko ɓe ñaawata kon bonii
  137. Ko wano non kafidiiɗi ko heewi e sirkooɓe ɓen cuɗirani ɓe warugol ɓiɗɓe maɓɓe, fii yo ɗi halkuɓe e fii yo ɓe jiiɓitu diina maɓɓe kan. Sinno Alla Muuyuno, ɓe waɗataano ɗum. Tertodu ɓe e ko ɓe fefindotoo
  138. Ɓe wi'i : "Ɗii ɗoo ko neemoraaɗi e gese feraaɗi : ñaamataa ɗi si wanaa on mo men yiɗi."-Ka aaƴagol maɓɓe!- E neemoraaɗi harminaaɗi ɓabbe mun, e neemoraaɗi ɗi ɓe jantotaako Innde Alla e mun, fefindagol e Makko ; O Yoɓoyay ɓe kon ko ɓe fefindotonoo. Ma Alla yobbe fefindagol mu*en ngol
  139. Ɓe wi'i kadi: "Ko woni kon e deedi ɗii neemoraaɗi, ko heeranii ɗum worɓe amen, harmani rewɓe amen". Si ɗum wonii ko jiibuɗum, kamɓe ko ɓe kafooɓe ɗum. O Yoɓoyay ɓe ko ɓe hanndi kon. Kanko ko O Ñeeñuɗo, Annduɗo
  140. Gomɗii sooyii ɓen warirɓe ɓiɗɓe mun njofoyaagal ko aldaa e ganndal, ɓe harminiri kon ko Alla Arsiki ɓe fefindagol e hoore Alla. Gomɗii ɓe majjii, ɓe wonaano feewuɓe
  141. Ko Kanko woni On Fuɗɗuɗo gese waɗaaɗe bente e ɗe waɗaaka bente, e tamarooje, e remuruuji sertuɗi ñaamndu mu'un, e nebbanteeje, e rummaana nannduɗe e ɗe nanndaa. Ñaamee e dimɗe majje si ɗe rimii, jonnon asakal mun ñalnde soñaa. Wata on ɓurtin, pellet, Kanko O Yiɗaa ɓurtinooɓe ɓen
  142. Hino e neemoraaɗi ɗin ronndotooɗi e joltuɗi. Ñaamee e kon ko Alla Arsiki on, wata on jokku taaɓaŋlle seytaane ɗen, pellet, kanko ko o gaño mon feeñuɗo
  143. [O Taganii on] nooneeji jeetati : no e baali ɗin ɗiɗi, no e be'i ɗin kadi ɗiɗi. Maaku : "E ko gori ɗin ɗiɗi O Harmini kaa ko deyi ɗin ɗiɗi, kaa ko ko woni e nder renngaaji deyi ɗin ɗiɗi? Humpitiree lam ganndal si on laatike goonguɓe
  144. No e gelooɗi ɗin ɗiɗi, no e na'i ɗin kadi ɗiɗi. Maaku : "E ko gori ɗin ɗiɗi O Harmini kaa ko deyi ɗin ɗiɗi, kaa ko ko woni e nder renngaaji deyi ɗin ɗiɗi, kaa on seedino tuma Alla Wasiyinoo on ɗum?" Kohommbo ɓuri tooñude haa fota wa on fefindiiɗo fenaande e hoore Alla fii no o majjiniri yimɓe ɓen ko aldaa e ganndal? Pellet, Alla Fewnataa yimɓe tooñooɓe ɓen
  145. Maaku : "Mi tawaali e kon ko wahyinaa e am, ko harminaa e ñaamoowo mo no ñaama ɗum, si wanaa nde laatotoo ko maayi (jiibi), maa ƴiiƴam sankotooɗam, maa teewu kose -sabu ɗum ko soɓe- maa (ko hirsiraa) faasiqiyaagal". Kala on ɓittiiɗo, hara wanaa bewɗo, wanaa jaggituɗo, haray pellet, Joomi maa ko Haforoowo, Hinnotooɗo
  146. Ko en ɓen Alyahuudaaɓe (tun) woni ko Men Harmini kala ko jogii peɗaali. Na'i ɗin e dammi ɗin kadi, Men Harminii e maɓɓe ɓelle majji ɗen, si wanaa ko ɓabbe majji ronndii, maa tete on, maa ko jillondiri e ƴi'e. Ko ɗum Men Yoɓirnoo ɓe berwre maɓɓe nden. Pellet, ko Men Goonguɓe
  147. Si ɓe fennii ma, maaku : "Joomi mon ko Jom-Yurmeende yaajunde, lepte Makko ɗen ruttetaake e yimɓe bomɓe ɓen
  148. Arma sirkuɓe ɓen wi'a : "Sinno Alla Muuyuno, men sirkataano, wanaa baabiraaɓe amen ɓen, men harmintaano kadi hay e huunde". Ko non ɓen adinooɓe ɓe fennirnoo haa ɓe meeɗi lepte Amen ɗen. Maaku : "Hara ganndal no woodani on yaltinanon men ngal? Pellet, on jokkaa si wanaa sikke, onon on wonaali si wanaa fenooɓe
  149. Maaku : "Ko Alla woodani hujja yottiiɗo on.Sinno O Muuyuno, O Fewnayno on denndaangal
  150. Maaku : "Addee seedeeɓe mon ɓen, ɓe seeditoo wonnde Alla Harminii ɗum ɗoo". Si ɓe seedike, wata a seedodu e maɓɓe. Wata a jokku mbeleeɗe ɓen fennuɓe Aayeeje Amen ɗen e ɓen ɓe gomɗinaa laakara, kamɓe hiɓe sirkana Joomi maɓɓe
  151. Maaku : "Aree mi janngana on ko Joomi mo Harmini e mon : ko nde kafidoton e Makko huunde, waɗanon jibimɓe mon ɓen moƴƴere. Wata on waru ɓiɗɓe mon ɓen kulol immorde e baasal. Ko Menen Arsikata on e kamɓe. Wata on ɓaɗto pankare ɗen ko feeñi e majje e ko wirnii. Wata waru wonkii ki Alla Harmini si wanaa e goonga. Ko ɗum mooɗon O Wasiyii on ; belajo'o, on haqqilay
  152. Wata on ɓaɗto jawdi wonduɗo si wanaa hara ko no ɓuri moƴƴirde, haa o yottoo kellefuyee makko. Timminiree etirɗe ɗen e manndikirɗe= peesirde ɗen no nunɗiri. Men fawaa wonkii si wanaa ko ki townata. Si on wowlay nunɗee hay si ko e hoore jom-ɓaɗtodal. Ahadi Alla ndin hunnon. Ko ɗum mooɗon woni ko O Wasiyii on; belajo'o, on annditay
  153. E wonnde pellet, ɗum ɗoo ko laawol am focciingol, jokkee ngol ; wata on jokku laawoy senndaykoy on e laawol Makko ngol". Ko ɗum mooɗon woni ko O Wasiyii on ; belajo'o, on rentoto
  154. Refti Men Okki Muusaa Deftere nden timmirnde (neema) mo o moƴƴiniri, fensitunde kala huunde, ko nde peewal e yurmeende ; belajo'o, ɓe gomɗinay hawrygol e Jommi maɓɓe
  155. Ndee ɗoo ko Deftere (Alqur'aana), Men Jippiinde ko nde barkinnde - jokkee nde, rentoɗon ; belajo'o, on yurmedon
  156. Fii wata on wi'oy : "Defte ɗen ko e feddeeji ɗiɗi Jippinaa, ado amen, men laatinoke welsindiiɓe janngugol ɗe
  157. maa ɗum wi'on : "Sinno menen, Deftere nden Jippinano e amen, men laatotono ɓurɓe ɓen ɗon feewude". Gomɗii arii on immorde ka Joomi mon, ɓanngannduyee, e peewal, e yurmeende. Alaa ɓurɗo tooñude haa hewta on fennuɗo Aayeeje Alla ɗen o ɗuurnii ɗe. Arma Men Yoɓiroya ɓen ɗuurnotooɓe Aayeeje Amen ɗen lepte bonɗe, sabu ko ɓe laatinoo hiɓe ɗuurnoo
  158. Hara ɓee no habbii si wanaa nde Malaa'ikaaɓe ɓen ara e maɓɓe? Maa Joomi maa Ara? Maa yoga e Maandeeji Joomi maa ara? Ñalnde yoga e Maandeeji Joomi maa ari, nafataa wonkii gomɗinal makki, ki laatanooki gomɗinki ko adii, maa ki faggitii e gomɗinal makki moƴƴere. Maaku : "Habbitee! Menen ko men habbitiiɓe
  159. Pellet, ɓen sennduɓe diina mun kan, ɓe laatii feddeeji, a jeyaaka e maɓɓe e huunde : Anndee fiyaaku maɓɓe ko faade ka Alla. Refti O Humpita ɓe ko ɓe laatinoo hiɓe golla
  160. Kala arduɗo e moƴƴere hino woodani mo sappo yeru mayre ; kala kadi arduɗo e bone o yoɓitetaake si wanaa yeru makko. Kamɓe ɓe tooñetaake
  161. Maaku : "Min, Joomi am Fewni lam faade e laawol focciingol, diina ñiiɓuka, diina Ibraahiima, ooñiiɗo [e diina meere] ; o jeyanooka e sirkooɓe ɓen
  162. Maaku : "Pellet, julde am nden, e kirse am ɗen, e nguurndam am ɗam, e maayde am nden, ko All woodani, Jeyɗo Winndere nden
  163. Kafidiiɗo alanaa Mo! Ko ɗum mi yamiraa, ko mi woni arano e jebbiliiɓe ɓen
  164. Maaku : "E ko tanaa Alla mi ɗaɓɓata reweteeɗo, ko Kanko woni Jeyɗo kala huunde?! Kala wonkii faggitantaako si wanaa e hoore-makki : wonkii ronndotaako bone wonkii goo. Refti ko faade ka Joomi mon woni ruttorde mon, O Humpita on kon ko luutondiraynoɗon e mun
  165. Ko Kanko woni Waɗuɗo on lontiiɓe ka keydi, O Ɓamtiri yoga mon dow yoga, darjaaji ; fii yo O Jarribo on e ko O Okki on. Pellet, Joomi maa ko yaawuɗo lepte, Kanko kadi, ko O Haforoowo, Hinnotooɗo